Wat is de wet DBA?
De wet DBA is op 1 mei 2016 ingevoerd met als doel richtlijnen te creëren om verkapte arbeidsrelaties te voorkomen. De wet DBA zorgde na invoering voor veel maatschappelijke onrust. Dit is de reden dat er tot nu toe niet werd gehandhaafd door de Belastingdienst.
Wat gaat er veranderen per 1 januari 2025?
Ondanks dat er niet echt meer duidelijkheid is gekomen over schijnconstructies, heeft het kabinet besloten dat m.i.v. 2025 de Belastingdienst gaat handhaven op de wet DBA.
Wat zijn de gevolgen?
Als er sprake is van schijnzelfstandigheid zal de Belastingdienst als eerste aankloppen bij de opdrachtgever. Eventuele gevolgen van het niet voldoen aan de wet DBA, zoals naheffingen van sociale premies, komen dus ook bij de opdrachtgevers te liggen.
Echter is het ook deels de verantwoordelijkheid van de zzp’er om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Een goede communicatie tussen opdrachtgever en zzp’er wordt dus vanaf 2025 extra belangrijk.
Wel is het zo dat voor de wet DBA, 2025 een overgangsjaar wordt waarin nog geen vergrijpboetes zullen worden uitgedeeld. De Belastingdienst gaat dus eerst waarschuwen. Zolang de opdrachtgever daarna kan aantonen dat er stappen worden ondernomen, zal er geen boete worden opgelegd.
Hoe schijnzelfstandigheid voorkomen?
Er zijn vele kenmerken welke kunnen wijzen op schijnzelfstandigheid, waarbij niet alle kenmerken even zwaar wegen. Hieronder volgen 10 zwaarwegende criteria, inclusief een korte omschrijving en tips hoe er mee om te gaan.
Let wel op, dat het hieraan voldoen helaas niet betekent dat je helemaal geen risico loopt. Per situatie kan dat verschillen. Dit zal ook wijze zijn hoe de Belastingdienst die bij een controle bekijkt en ermee om zal gaan.
-
Gezagsverhouding
- Een gezagsverhouding houdt in dat de opdrachtgever bepaalt hoe het werk wordt uitgevoerd, bijvoorbeeld door instructies te geven of toezicht te houden.
- Zorg dat je als zzp’er zelfstandig werkt en zelf bepaalt hoe de opdracht wordt uitgevoerd. Bespreek alleen richtlijnen over het gewenste eindresultaat, maar niet over de werkwijze.
-
Inbedding in de organisatie
- Als je als zzp’er dezelfde werkzaamheden verricht als het vaste personeel en volledig geïntegreerd bent in het team, kan dit op een dienstbetrekking wijzen.
- Zorg ervoor dat je als zzp’er duidelijk losstaat van het vaste personeel. Neem bijvoorbeeld niet deel aan reguliere teamvergaderingen, trainingen of personeelsuitjes.
-
Ondernemersrisico en aansprakelijkheid
- Zelfstandigen dragen zelf ondernemersrisico, zoals het risico op verlies of het niet betaald krijgen van een opdracht. Werknemers daarentegen hebben minder of geen ondernemersrisico.
- Zorg ervoor dat je als zzp’er ondernemersrisico draagt, zoals het factureren op basis van
-
Langdurige samenwerking zonder duidelijke einddatum
- Een langdurige, continue samenwerking zonder specifieke projecten of duidelijke einddata kan lijken op een dienstverband.
- Zorg ervoor dat de samenwerking project gebaseerd is en geef elke opdracht een specifieke start- en einddatum.
-
Meerdere opdrachtgevers
- Zelfstandigen werken meestal voor meerdere opdrachtgevers tegelijk. Als je als zzp’er uitsluitend voor één opdrachtgever werkt, lijkt dat meer op loondienst.
- Zorg ervoor dat je als de zzp’er ook voor andere opdrachtgevers werkt. Dit benadrukt het ondernemerschap en de zelfstandigheid van de zzp’er.
-
Verplichte persoonlijke arbeid
- Dit houdt in dat je als zzp’er de opdracht persoonlijk moet uitvoeren en je niet kunt laten vervangen.
- Zorg ervoor dat je als zzp’er zelf kan bepalen wie het werk uitvoert en dat vervanging mogelijk is. Dit wijst erop dat er geen sprake is van een dienstverband.
-
Uurtarief onder het minimum
- Hoewel het komen van een minimumtarief voor zzp’ers nog niet vaststaat, is de kans wel aanwezig dat deze in 2025 gaat worden ingevoerd.
- Zorg (voor zover mogelijk en realistisch t.o.v. gangbare markttarieven) dat je als zzp’er minimaal € 33,- per uur in rekening kunt brengen.
-
Vaste werktijden
- Werknemers hebben vaak vaste werktijden, terwijl zelfstandigen zelf hun tijd indelen.
- Zorg ervoor dat je als zzp’er zelf je werktijden kunt bepalen. Vermijd verplichtingen om op vaste tijden te werken of om binnen de normale bedrijfstijden aanwezig te zijn.
-
Vaste werkplek
- Als een zzp’er altijd werkt op de locatie van de opdrachtgever, kan dit lijken op een dienstverband.
- Zorg ervoor dat je als zzp’er zelf kan bepalen waar je het werk uitvoert, of maak afspraken waarbij je als zzp’er ook op andere locaties kan werken.
-
Gebruik van eigen materialen en gereedschap
- Werknemers gebruiken doorgaans de middelen van de werkgever, terwijl zelfstandigen hun eigen materialen meenemen.
- Zorg ervoor dat je als zzp’er eigen gereedschap of materialen gebruikt. Dit benadrukt de zelfstandigheid.